GIMNASTYKA BUZI I JĘZYKA
- ćwiczenia artykulacyjne

Warunkiem prawidłowego wymawiania wszystkich głosek jest m.in. sprawne działanie narządów mowy.

Realizacja każdej głoski wymaga innego układu artykulacyjnego i innej pracy mięśni.

Ćwiczenia narządów artykulacyjnych mają na celu wypracowanie zręcznych i celowych ruchów języka, warg i podniebienia.

Dziecko musi mieć wyczucie danego ruchu i położenia poszczególnych narządów mowy, co jest wstępem do wywołania prawidłowej głoski i korygowania w ten sposób wadliwej wymowy.

W poprawę sprawności artykulacyjnej swojego dziecka mogą włączyć się rodzice poprzez systematyczne ćwiczenia w domu.

Ćwiczenia te prowadzone powinny być w formie zabawy i przynajmniej w początkowym okresie pod kontrolą wzrokową z wykorzystaniem lusterek.

Poniżej kilka przykładowych ćwiczeń:

Ćwiczenia języka:

1.   Wysuwanie języka- język wąski i szeroki. Kierowanie języka w kąciki ust: w prawo i w lewo – przy szeroko otwartych ustach.

2.   Unoszenie języka na górną wargę- język wąski i szeroki ( usta szeroko otwarte).
Ćwiczenie wykonujemy bez pomocy dolnej wargi.

3.   Unoszenie języka za górne zęby i cofanie go do podniebienia miękkiego.

4.   Dotykanie językiem zębów trzonowych górnych i dolnych. Dotykanie językiem poszczególnych zębów – po kolei.

5.   Język w przedsionku jamy ustnej, oblizywanie zębów( ruch okrężny). Oblizywanie warg ruchem okrężnym- usta szeroko otwarte.

6.   Mlaskanie czubkiem języka. Mlaskanie środkiem języka. Przyssanie języka do podniebienia przy szeroko otwartych ustach.

7.   Robienie z języka tzw. „łyżeczki”- czubek języka i boczne krawędzie zadarte do góry.

8.   „ Kląskanie” językiem – jedzie konik.

Ćwiczenia warg:

1.   Szerokie otwieranie ust i zamykanie. Wysuwanie warg do przodu ( jak przy samogłosce u), rozchylanie warg ( jak przy samogłosce e). Ruchy wysuwania i rozchylania wykonujemy naprzemiennie.

2.   Złączyć wargi płasko. Rozciąganie warg przez cofnięcie kącików ust ( jak przy samogłosce i).

3.   Dmuchanie przez złączone wargi, lekko wysunięte do przodu; parskanie, cmokanie.

4.   Wymawianie samogłosek: i-u, a następnie a,e,u,i,o,y ( zachować tę kolejność).

5.   Naśladowanie ruchów przeżuwania przy złączonych wargach.

Zabawy artykulacyjne:

1. Zabawa w „Sprzątanie buzi”:

Język sprząta podłogę - poruszanie czubkiem języka za dolnymi zębami;

Język odkurza ściany - poruszanie językiem po wewnętrznej ścianie policzków;

Język obmiata sufit - przesuwanie językiem od górnych zębów w kierunku podniebienia miękkiego;

Język myje okna na piętrze - oblizywanie górnych zębów i na parterze- dolnych zębów;

Język wymiata kurz z rogów drzwi -kierowanie języka w kąciki ust;

Język myje drzwi - oblizywanie ust ruchem okrężnym;

Język trzepie dywan - „kląskanie” językiem.

2. Zabawa w żołnierza:

Żołnierz melduje się – wysuwanie szerokiego, rozluźnionego języka;

Baczność! - unoszenie języka na górną wargę;

Spocznij! - język kierujemy na dolną wargę;

Na prawo patrz! - kierowanie języka do prawego kącika ust;

Na lewo patrz! - kierowanie języka do lewego kącika ust

Żołnierz dostał przepustkę - kląskanie językiem.

3. Zabawa w naśladowanie zwierząt:

Rybka - wargi ściągnięte i wysunięte do przodu, rozchylanie i zamykanie warg;

Świnka - zęby zwarte, usta zaokrąglone i wysunięte do przodu na kształt ryjka;

Małpa - językiem wypychamy dolną wargę;

Wąż - zęby zwarte, usta rozciągnięte, naśladujemy syczenie;

Konik - kląskanie językiem:

Hipopotam - nadymanie policzków.